Δευτέρα 29 Μαρτίου 2010

Ο πρίγκιπας και ο φτωχός βρίσκουν μαζί τη σφραγίδα του κράτους ή «σουσάμι άνοιξε!» στο λογαριασμό μας!

Ένα αγόρι γεννιέται σε μια φθινοπωρινή μέρα σε ένα φτωχόσπιτο στην καρδιά του Λονδίνου, δίπλα σχεδόν στη γέφυρα του Λονδίνου, στις αρχές του 16ου αιώνα στην οικογένεια των Κάντυ. Κανείς δεν επιθυμούσε τη γέννηση αυτού του παιδιού. Την ίδια μέρα στα βασιλικά ανάκτορα των Τυδώρ γεννιέται το πριγκιπόπουλο, ο Εδουάρδος ο πρίγκιπας της Ουαλίας, ο διάδοχος, που τη γέννησή του υποδέχεται με λαχτάρα και ενθουσιασμό όλη η Αγγλία.

Κάπως έτσι αρχίζει το μυθιστόρημα του Μαρκ Τουαίν, «Πρίγκιψ και φτωχός». Το ενδιαφέρον είναι ότι τα δυο αυτά παιδιά, που γεννιούνται την ίδια μέρα, για κάποιον ανεξήγητο λόγο, μοιάζουν πολύ μεταξύ τους και η μοίρα το φέρνει να αλλάξουν θέσεις.


Έτσι ο πρίγκιπας βλέπει από πρώτο χέρι όχι μόνο τις σκληρές συνθήκες διαβίωσης των υπηκόων του αλλά και τη σκληρότητα και την απανθρωπιά των νόμων του βασιλείου του
και ο φτωχός αντιλαμβάνεται τις ευθύνες και τις δυσκολίες που έχει ο ρόλος του άρχοντα όταν μάλιστα δεν θέλει να αδικεί

τους υπηκόους του.



Αυτός άλλωστε λέγεται ήταν και ο απώτερος σκοπός του Μαρκ Τουαίν. Να δώσει την «άλλη ματιά» σε αυτές τις τόσο διαφορετικές κοινωνικές συνθήκες όπου αναγκάζονται να ζήσουν οι ήρωές του και εν κατακλείδι να τους κάνει να βγουν ωριμότεροι από αυτές τις τόσο διαφορετικές εμπειρίες όπου ο ένας έχει μπει στο πετσί του άλλου.



 Αποτελεί επίσης το βιβλίο αυτό μια δικαιολόγηση της «φιλάνθρωπης» σύντομης βασιλείας του Εδουάρδου του VI, γιου του Ερρίκου του 8ου.

 Ο Εδουάρδος πέθανε σε νεαρή ηλικία αλλά άφησε ένα μεγάλο φιλανθρωπικό έργο, σχολεία και ορφανοτροφεία (Τα περισσότερα Grammar Schools στην Αγγλία ονομάζονται King Edouard VI) και άλλαξε, λένε, αρκετούς από τους σκληρούς νόμους του πατέρα του.


Αξίζει όμως να παρατηρήσουμε ότι με το αφηγηματικό τέχνασμα να βάλει τον ένα ήρωα στη θέση του άλλου, με το να τους κάνει να μοιάζουν, να αλλάξουν ρούχα και να βρεθούν ο ένας στο περιβάλλον του άλλου, ο Μαρκ Τουαίν κάνει ένα πολύ ενδιαφέρουσα σπουδή στην έννοια της ταυτότητας ενός ανθρώπου, στην έννοια του πανομοιότυπου αντιγράφου και στο πρόβλημα του να διακρίνει ένας τρίτος ποιος είναι ποιος.

Κανείς δεν ξεχωρίζει τον πρίγκιπα από αυτόν που τον υποκαθιστά. Οι αρχικές διαμαρτυρίες του Τομ ότι δεν είναι ο Εδουάρδος αντιμετωπίζονται από το περιβάλλον της αυλής σαν συμπτώματα ασθένειας που πρέπει συγκαλυφτούν, ενώ οι ισχυρισμοί του Εδουάρδου ότι είναι ο διάδοχος του θρόνου προκαλούν στην καλύτερη περίπτωση θυμηδία και προκαλούν τον δημόσιο εξευτελισμό του.

Πώς να αναγνωρίσεις την πραγματική ταυτότητα κάποιου όταν έχει ακριβώς την ίδια εμφάνιση με κάποιον άλλο; Η γοητεία και το δέος απέναντι στους όμοιους – να σημειώσουμε ότι και οι δύο αδελφές του Τομ είναι δίδυμες – κινούν το ενδιαφέρον του αναγνώστη που ανακαλύπτει στο μυθιστόρημα του Τουαίν αρκετούς τρόπους για το πώς μπορεί κανείς να εξαπατηθεί από την υποκατάσταση.

Αρκεί ο ισχυρισμός κάποιου ότι είναι κάποιος για να δεχτούν οι άλλοι ότι είναι αυτός που λέει;
Ένας ξεπεσμένος ευγενής ο Μάιλς Χέντον αναλαμβάνει υπό την προστασία του τον περιπλανώμενο Εδουάρδο όχι επειδή τον πιστεύει αλλά γιατί τον λυπάται. Δεν είναι τυχαίο ότι και ο ίδιος δυσκολεύεται να του αναγνωριστεί η ταυτότητά του και το δικαίωμα στην πατρική περιουσία. Όταν φτάνει στον πατρικό πύργο κανείς δεν τον αναγνωρίζει και δεν πιστεύει ότι είναι αυτός που λέει. Ο Εδουάρδος προσπαθεί να διεκδικήσει την ταυτότητά του συντάσσοντας μια επιστολή προς την αυλή σε τρεις γλώσσες ώστε από τον τρόπο γράφει και το γραφικό του χαρακτήρα θα αναγνωρίσουν το ποιος είναι.

Η μητέρα του Τομ παρατηρεί τα φυσιογνωμικά χαρακτηριστικά, τα μαλιά, τα μάτια του Εδουάρδου, όλα ίδια με του γιου της και δυσκολεύεται να αποφανθεί. Υπάρχει ωστόσο μια χειρονομία, μια κίνηση που κάνει ανακλαστικά με τα χέρια του όταν πέφτει πάνω του το φως την ώρα που κοιμάται που την κάνουν να κλονιστεί.


Τι καθορίζει την ταυτότητα; Ποιος έχει την σφραγίδα του κράτους; Η σφραγίδα έχει εξαφανιστεί αλλά υποκαθίσταται από μια μικρότερη – για να σφραγιστεί η θανατική καταδίκη του Δούκα του Νόρφολκ.


Με τον ίδιο τρόπο που ο Άμλετ αλλάζει το περιεχόμενο της επιστολής προς το βασιλιά της Αγγλίας σφραγίζοντας τη θανατική καταδίκη των Ρόζενκρατς και Γκίλντεστερν χρησιμοποιώντας μια άλλη σφραγίδα.



Παρά το ότι η αναγνώριση γίνεται στο τέλος χάρη στην μνήμη του Εδουάρδου που υποβοηθούμενη από τη μνήμη του Τομ καταφέρνει να βρει την κρυψώνα της σφραγίδας και αδιαφιλονίκητα να πάρει πάλι τη θέση του πίσω, είναι ηλίου φαεινότερον το πόσο ρευστή είναι η ταυτότητα και πόσο εύκολα κλέβεται.

Όσο εφιαλτική είναι η παγίδευση σε μιαν άλλη ταυτότητα άλλο τόσο εφιαλτικό είναι το να σου κλέψουν τη δική σου ταυτότητα και κάποιος άλλος να ισχυρίζεται πως είσαι εσύ.

Η εξαπάτηση από την υπεξαίρεση της ταυτότητας και η ρευστότητα των σημείων της αναγνώρισης.

Η γοητεία των υποκαταστάσεων στο έργο του Μαρκ Τουαίν με τους τραγικούς ήρωες αντίγραφα δεν μειώνει την ανησυχία μας για αυτά τα ενδεχόμενα.

Μπορεί οι πρίγκιπες και οι πριγκίπισες της εποχής μας να σπανίζουν, όμως οι αντικαταστάσεις και οι πλαστοπροσωπίες είναι πιο εύκολες.

Ποια είναι τα σημάδια για να βεβαιωθούμε ότι αυτός ο άγνωστος που μιλάει στην Αλίκη από την άλλη μεριά της οθόνης είναι αυτός που ισχυρίζεται ότι είναι;


Της αρέσει να μιλά με τις ώρες στο Msn και νομίζει ότι γνώρισε τον πρίγκιπά της, που κάνει γυμναστήριο και έχουν τα ίδια ενδιαφέροντα.



Μεγάλωσε και δεν θέλει να ακούει παραμύθια των Γκρίμ αλλά απ’ ανέκαθεν ο κακός λύκος λέπταινε τη φωνή του και έβαφε το πόδι του λευκό για να ξεγελάσει τα επτά κατσικάκια.

Στο χέρι της είναι να μην του ανοίξει.

Όπως στο χέρι της είναι και το να μην επιτρέπει να της κλέψουν τη δική της ταυτότητα και να αρχίσουν να διαδίδουν φήμες εις βάρος της, ή να φέρονται με ένα τρόπο που δεν την εκφράζει και να την εξευτελίζει.

Ωστόσο υπάρχουν τρόποι να αμυνθεί. Στο παρακάτω λινκ του saferinternet

http://www.saferinternet.gr/index.php?childobjId=Category143&objId=Category43&parentobjId=Page3


θα βρει τρόπους να καταγγείλει τέτοιες συμπεριφορές – ακόμα και ανώνυμα – καθώς και θα βρει βοήθεια για τις περιπτώσεις που έχασε το πάσγουορντ στο Facebook ή το msn.

Αλλά πριν φτάσει εκεί, η Αλίκη πρέπει να μάθει να προσέχει. Στα chatrooms είναι να σαν να βρίσκεσαι σε χορό μεταμφιεσμένων που όλοι φοράνε μάσκα.

Δεν είναι αγένεια το να μη δώσει τη «σφραγίδα» - το πάσγουορντ στο φίλο ή τη φίλη που τη το ζητούν για οποιοδήποτε λόγο γιατί για παράδειγμα είναι κολλητές και τα λένε όλα. Να κάνει μια προσπάθεια και να μην ξεχνά τη σφραγίδα της αφύλαχτη διαλέγοντας κωδικούς στοιχειώδους ευκολίας με το όνομα της γάτας ή του σκύλου της ή την ημερομηνία των γενεθλίων της.

Αυτά ένας κακόβουλος κλέφτης τα βρίσκει αμέσως.

Κλέφτης είπαμε; Η Αλίκη γελάει γιατί θυμήθηκε ένα συμπαθέστατο κλέφτη πάσγουορντ, τον Αλή – μπαμπά την ώρα που κρυφακούει τους σαράντα κλέφτες λένε το σύνθημα – «σουσάμι άνοιξε» να ανοίγουν την πόρτα της σπηλιάς τους. Και μετά ο δρόμος ανοιχτός για να το επαναλάβει και να τους κατακλέψει (τους κλέφτες).



Βέβαια ο Αλή μπαμπά έφαγε το ξύλο της χρονιάς του όταν τον ανακάλυψαν. Δεν συνέβη το ίδιο όμως με τον Τομ όταν ως Εδουάρδος έκανε μαθήματα Αρχαίων Ελληνικών και Λατινικών και έκανε λάθη. Αυτόν όμως δεν τον έκαναν τόπι στο ξύλο γιατί υπήρχε τρόπος να αποφεύγει τις σωματικές ποινές που του επιβάλλονταν ούτως ή άλλως μια και αποτελούσαν , αναπόσπαστο στοιχείο του Βρετανικού εκπαιδευτικού συστήματος. Για τον πρίγκιπα λοιπόν  υπήρχε ο τίτλος του Αντικαταστάτη των σωματικών ποινών, ο οποίος  είχε απονεμηθεί στον  Χάμφρεϋ Μάρλοου. Περίεργο ετούτο το παιχνίδι των υποκαταστάσεων…


Πηγές στο Ίντερνετ
http://s0.geograph.org.uk/photos/08/95/089528_2454204b.jpg
http://en.wikipedia.org/wiki/File:CC_Prince_and_Pauper.JPG

http://www.garylippincott.com/images/princeandpauperLRG.jpg
http://www.starz.com/titles/theprinceandthepauper/PublishingImages/prince_and_the_pauper_the_2000_685x385.jpg
http://komiklopedia.files.wordpress.com/2008/04/theprinceandthepauper.jpg
http://www.lambiek.net/artists/h/hicks_arnold/hicks_arnold_princepauper.jpg
http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/8/83/The_Prince_and_The_Pauper_-_33-392.jpg
http://pics.livejournal.com/susan_of_mejis/pic/0002y4gh/s320x240
http://www.eldreds.net/images/171109/302.jpg
http://www.traffic-czar.com/images/seal.gif
http://www.fakefaces.co.uk/
http://www.shafe.co.uk/crystal/images/lshafe/Anon_Edward_VI_and_the_Pope_after_1568.jpg
http://farm4.static.flickr.com/3566/3334338374_a73acca1ef.jpg
http://www.ilnprints.co.uk/images/M/MILNG004347.jpg
http://www.istockphoto.com/file_thumbview_approve/4597672/2/istockphoto_4597672-tower-of-london.jpg
http://maryvictrix.files.wordpress.com/2007/11/sealed-letter.jpg
http://wpcontent.answers.com/wikipedia/commons/thumb/9/98/Cornelis_Norbertus_Gysbrechts_002.jpg/200px-Cornelis_Norbertus_Gysbrechts_002.jpg
http://www.yashvinblogs.com/wp-content/uploads/2009/04/fake-identity.jpg
http://www.grimmstories.com/images/sprookjes/005.jpg

2 σχόλια:

  1. Μπράβο γαι την όρεξή σου και το κουράγιο σου Πόλυ, που έφτιαξες ένα ξεχωριστό ιστολόγιο για την ασφάλεια των παιδιών στο νετ, για το εκτενές αυτό ποστ, στολισμένο και περιποιημένο, όπως όλα σου, με εξαιρετικό οπτικό υλικο.....( η φωτό με τον "δεκατετράχρονο" φιτνες φανατικ ειναι ολα τα λεφτα...)

    Εύγε που προλαβαίνεις και διατηρείς τα τόσο προσεγμένα ιστολόγιά σου, ανάμεσα στς υποχρεώσεις σου ως σύζυγος, μητέρα και εργαζόμενη....σε θαυμάζω ;-))

    ΑπάντησηΔιαγραφή